Bartek
Chrystus nigdy nie kładł tamy przed myśleniem
— Każdy normalny człowiek nie tylko pyta: „Czy to jest zatwierdzone przez autorytet?”, lecz również: „Czy to jest dobre czy złe? W działaniu przyniesie pożytek czy szkodę?” No a chrześcijanie, wydaje się, że nie powinni mieć trudności z pytaniem: „Czy zgadza się to z przykazaniem miłości bliźniego, czy mu zaprzecza?” Zagubiliście się w formułkach, w „zezwoleniach na myślenie”. W oczekiwaniu na dyrygowanie nie śmiecie już myśleć swobodnie i samodzielnie. Przepraszam, ale co to ma wspólnego z prawdziwym królestwem miłości, ze swobodą i wolnością dzieci Bożych? Przypomnij sobie Ewangelię — czyż Chrystus nie uczył „czynić dobrze”? Ale nigdy nie znajdziesz tam słowa o „obawie przed samodzielnym czynieniem dobra”; przeciwnie, a uzdrowienie chorego w szabat? Chrystus sam był przykładem działania z dobroci serca, ze współczucia i chęci pomocy swoim biednym, kalekim i nic nie rozumiejącym bliźnim.
Wszystko, co czynimy my, czynimy w Nim — przez Jego miłość, współczucie i miłosierdzie dla was, a i przez Jego miłość do nas, która obdarza nas prawem współpomocy, uczestniczenia w niej. Zastanówcie się trochę. Przecież wasz ziemski Kościół katolicki to nie budowla sama dla siebie, to ma być odbicie Jego królestwa — tu. Po to został założony, aby dopomóc wam znaleźć drogę, ogarnąć was, objąć wspólną miłością, by łatwiej wam się szło. (…)
Chrystus nigdy nie kładł tamy przed myśleniem. Jednym słowem nie ograniczył możliwości poznawania, a tylko stwierdzał, że (wówczas) nie dorośliśmy jeszcze do zrozumienia wielu spraw. Ale dorastamy.
Nic sprzecznego ze słowami Chrystusa nie powiemy ci nigdy, po prostu dlatego, że kto, jak nie On, wiedział i rozumiał wszystko, a więc był świadomy i tego, co my możemy przyjąć i zrozumieć. Jednak wiele spraw zostało naświetlonych później, przez ludzi — mylnie lub na poziomie ówczesnej wiedzy o świecie. W samym Kościele są przecież różnorodne nurty: augustianizm, tomizm, no i wiele współczesnych teorii, np. Teilharda de Chardin. Nie był on heretykiem, bądź pewna, zależało mu na zbliżeniu myśli naukowej do Boga, na zobrazowaniu, że „religia” jest wiedzą, logiczną wiedzą sięgającą poza materię, uchwytną jednak dla umysłu ludzkiego.
Dużo wiem w stosunku do tego, co znałem „w życiu”. Uczę się tego co ważne, co mądre, co prawdziwe, co wam przyniesie pożytek, a nie tracę czasu na bzdury lub konieczność walki o byt. Tu się chłonie mądrość — bo tak to trzeba nazwać słuszniej niż wiedzą.
Myślę, że tym razem zacytowałem na tyle obszerny fragment, że nie ma miejsca na komentarz – sam tekst się broni.
O modlitwie
Dopiero po nawróceniu zaczynamy zauważać, że wiarę można bardzo łatwo spłycić – że zamiast ludźmi wierzącymi, jesteśmy ludźmi religijnymi. Jaka jest różnica?
Co jest charakterystyczne dla takiego człowieka?
Widać tu wyraźne oddzielenie życia religijnego od życia w ogóle! Jest czas poświęcony na kościół, ale jest też czas zwyczajnych obowiązków. Bardzo wyraźnie to widać właśnie podczas Triduum Paschalnego – nie ma w kalendarzu liturgicznym ważniejszego okresu, niż właśnie ten; tymczasem przygotowanie świąt staje się ważniejsze od liturgii…
Tymczasem dla człowieka wiary jego życie jest życiem przed Bogiem – dokładnie tak, jak to powiedział Bartek.
Żyjemy w pełni Jego wspaniałomyślnej miłości
…
Ponadto każdy rozkwita tu według własnych predyspozycji, nie zaś do jakiegoś wzorca.
— Nie do Chrystusa?
— Nie, tak nie można powiedzieć. Z Nim i w Nim się rozwijamy, przez Jego miłość do nas, w odpowiedzi na miłość, z miłości. Czy nie widzisz, jak ja się zmieniam, o ile więcej wiem, o ile jestem cierpliwszy i spokojniejszy? Przyszedłem tu „zielony” i „brudny”, absolutnie nie przygotowany, a teraz widzę was Jego oczami, w pełni wyrozumiałości i współczucia. I jakże mogłoby być inaczej, skoro mnie samego Miłosierdzie Boże spotkało i przygarnęło…?
Człowiek nigdy nie zatraca poczucia sprawiedliwości, chociaż może jej zaprzeczać na ziemi. Tu widzi jej cały blask i „włącza się”. Może być sprawiedliwy i może być miłosierny. Żyjemy w pełni Jego wspaniałomyślnej miłości, włączeni w nią, uczestniczymy w Jego działaniu
Zwracam uwagę na te słowa, które były na samym początku: każdy rozkwita tu według własnych predyspozycji, bo z tego wynika, że każdy ma swoje miejsce w planach Bożych – miejsce specjalnie dla niego!
Śmierć w stanie zbrodni
Ja to już „widziałem”. Staje w obecności Bożej, w pełni prawdy człowiek, który nie może zaprzeczyć, który musi powiedzieć prawdę o sobie: „Zapomniałem o setkach mych braci, Abli. Nie byli warci mego niepokoju, nie mącili mi snu”.
Nie Bóg sądzi ludzi. On jest obecny. A człowiek znajduje się nagle wobec rzeczywistości realnej, bezwzględnej — Dobra, o którym sądził (taki człowiek), że nie istnieje, i tym kryterium ma zmierzyć swoje życie.
Miłość Boga jest nieskończona, jest pełna i stała dla wszystkich. I spotyka się z nią każdy. Kto tak jak ja był pozbawiony miłości, głodny, spragniony, przeżywa tu szczęście, które was zabiłoby swoją potęgą. Ale człowiek, który deptał, unieszczęśliwiał, upadlał, zabijał innych ludzi, spotyka się z miłością Boga — do nich! Widzi, że niszczył to, co Bóg ukochał. Walczył z Miłością, zaprzeczał Miłości. Jeżeli wtedy jest zdolny żałować, zrozumiawszy co zrobił, może być uratowany, lecz człowiek, który swoje zbrodnie zatarł, zapomniał, który jest nawet z nich dumny — bo i tak bywa — nie zobaczy nic poza „murem”, którym się sam od Miłości oddzielił. I ten „mur” przyjmie jako sprawiedliwy.
Zrozum, że każdy dzień bez żalu, bez pokuty oddziela ich coraz bardziej od Miłości. „Żal w godzinie śmierci” — to zrozumienie i pragnienie zadośćuczynienia, wyrównania, „okupienia” swoich win czy zbrodni. Wtedy Bóg dodaje do możliwości ludzkich swoją miłość. To jest czyściec. Ale to jest Jego królestwo; jest nadzieja, ratunek, uratowanie przez Miłość. Jednak „żal” nie powstaje tam, gdzie została zabita miłość, wyplenione współczucie i miłosierdzie. Tam króluje nienawiść, pogarda, cynizm i pycha, i człowiek przynależny jest im. W obecności Boga odczuje tylko przeraźliwy strach, zagrożenie swojego istnienia duchowego. Nie będzie mógł znieść, wytrzymać siły prawdy, miłości, dobra — Boga.
Was przed tą nieskończoną potęgą chroni tylko Jego wola pozostawienia wam możności wyboru. Ale tylko za życia człowieka w materii jest on „osłonięty” jak gdyby przed Jego realną obecnością.
Jeszcze raz najważniejsze myśli:
Nie Bóg sądzi ludzi. On jest obecny. A człowiek znajduje się nagle wobec rzeczywistości realnej, bezwzględnej — Dobra, o którym sądził (taki człowiek), że nie istnieje, i tym kryterium ma zmierzyć swoje życie.
Porażające są te dwa pierwsze zdania – to ich prostota i ich prawda tak działa. Ale zwróćmy uwagę na to, co kryje w sobie trzecie zdanie – człowiek za życia służący złu, człowiek, który potrafił siebie przed samym sobą usprawiedliwić (w dzisiejszym świecie inaczej się nie da…), w obecności Boga istotowo odczuwają Dobro, nie mają wątpliwości, że ono istnieje i w jego perspektywie patrzą na swoje życie:
Widzi, że niszczył to, co Bóg ukochał. Walczył z Miłością, zaprzeczał Miłości.
I teraz mogą wystąpić dwa przypadki – szczęśliwie, jeśli pierwszy z nich:
Jeżeli wtedy jest zdolny żałować, zrozumiawszy co zrobił, może być uratowany,
Gorzej, jeśli drugi:
lecz człowiek, który swoje zbrodnie zatarł, zapomniał, który jest nawet z nich dumny — bo i tak bywa — nie zobaczy nic poza „murem”, którym się sam od Miłości oddzielił. I ten „mur” przyjmie jako sprawiedliwy.
A więc to człowiek siebie sądzi i to on stawia mur.
Decydujące jest więc to, jakie jest nasze serce w godzinie śmierci:
„Żal w godzinie śmierci” — to zrozumienie i pragnienie zadośćuczynienia, wyrównania, „okupienia” swoich win czy zbrodni. Wtedy Bóg dodaje do możliwości ludzkich swoją miłość. To jest czyściec.
…
Jednak „żal” nie powstaje tam, gdzie została zabita miłość, wyplenione współczucie i miłosierdzie. Tam króluje nienawiść, pogarda, cynizm i pycha, i człowiek przynależny jest im. W obecności Boga odczuje tylko przeraźliwy strach, zagrożenie swojego istnienia duchowego. Nie będzie mógł znieść, wytrzymać siły prawdy, miłości, dobra — Boga.
Świadectwo ludzi na Sądzie
— Ze mną było też tak (chodzi o wstyd za swoje „osiągnięcia życiowe” — po zobaczeniu ich w prawdzie), ale byli także ludzie, którzy świadczyli za mną; ci, których broniłem, towarzysze walki, przyjaciele — oni mówili o mnie dobrze, z miłością, z wdzięcznością za pamięć, za obronę ich imienia, i wszystko, cokolwiek zrobiłem dobrego, było też jawne. O wielu sprawach nawet nie pamiętałem ani nie przyszło mi do głowy, że są „ważne”, bo działałem często spontanicznie.
Rany i blizny też „mówią”, o ile nie ciągnięto z nich korzyści. Ale wiesz, co jest najważniejsze? Dla każdego! To, że się kochało to, co człowiek sam wybrał jako miłości godne. Im bardziej, wytrwalej, mocniej się kocha — pomimo wszystko — tym lepiej dla każdego człowieka. Nie wolno dać w sobie zabić miłości. To jest jak ogień, znicz. Gdy się go zgasi, pozostaje się w ciemności samemu ze sobą, dla siebie, „dookoła” siebie — to już lepiej nie żyć. Widzisz, w moim życiu „pomimo wszystko” było bardzo ciężkie i długotrwałe. Nie szedłem, a „wlokłem” się, wreszcie czołgałem już po ziemi, ale ze światłem, tak jak żołnierz z bronią. I to było ważne.
Jeszcze raz:
Ale wiesz, co jest najważniejsze? Dla każdego! To, że się kochało to, co człowiek sam wybrał jako miłości godne. Im bardziej, wytrwalej, mocniej się kocha — pomimo wszystko — tym lepiej…
Bóg jest Panem wolnych
Ludzkość obecnie
Gdyby nie miłosierdzie Boga, Jego cierpliwa i wyrozumiała miłość, Jego współczucie dla tej części ludzkości, która cierpi wraz z Nim, która kocha i przebłaguje, nie byłoby ratunku. Tylko, widzisz, On zna całość, całą ludzką rodzinę, tę teraz żyjącą i nas. A my też prosimy. Gdyby nie miłość tak silnie łącząca Boga z nami wszystkimi, ludzkość nie istniałaby już obecnie (czyli nie miałaby przyszłości). Królestwo Jego ograniczyłoby się, a plany Boże zamyślone dla nas (ludzkości obecnie żyjącej i przyszłej) byłyby przekreślone przez naszą złą wolę.
Jakim nieskończonym cudem jest miłość Boga do nas!
W tej wypowiedzi pobrzmiewały jeszcze echa wojny. Pytanie, czy dziś ta wypowiedź byłaby inna?
Obawiam się, że nie; obawiam się, że nadal aktualne jest zdanie Ludzkość … cierpi i miota się szukając ratunku — tyle że nie u Boga, a wprost przeciwnie. To od nas zależy, czy w końcu straci ono na aktualności…
Czyściec (podejście drugie)
Jeszcze jeden fragment poświęcony czyśćcowi. Zwróćmy uwagę na fakt, iż w tym fragmencie oprócz tytułu nie pada słowo czyściec (a przytoczyłem pełną treść tego podrozdziału). Kluczowe dla zrozumienia jest tu zdanie Nieskończone jest Jego królestwo, bez przestrzeni i czasu, bez śmierci, bólu i trwogi, ale każdy z nas wnosi tu siebie, i ile jeszcze jest w nas niedoskonałości, tyle może być cierpienia. To w nim jest bowiem z jednej stwierdzenie, że Jego królestwo jest nieskończone – poza przestrzenią. A to oznacza, że nie da się wyznaczyć granicy przestrzennej między niebem, a czyśćcem. Faktyczna granica opisana jest w drugiej części zdania …bez śmierci, bólu i trwogi, ale każdy z nas wnosi tu siebie, i ile jeszcze jest w nas niedoskonałości, tyle może być cierpienia. Królestwo Boże jest bez śmierci, bólu i trwogi, ale nie jest bez cierpienia. Nie ma w nim jednak cierpienia, które by płynęło z zewnątrz (innymi słowy szatan nie ma żadnego dostępu do tych, którzy tam są), jest jednak cierpienie płynące ze świadomości własnej niedoskonałości. Póki nie staniemy się jako i On doskonali, będzie nam towarzyszyć cierpienie – to jest właśnie nasz czas czyśćca.
Czyściec
Ile szans zmarnowaliśmy? W ile sytuacji nie weszliśmy – potoczyły się, ale bez nas. Te wszystkie niewykorzystane odezwą się w nas naszym cierpieniem.
CHRYSTUS NIE DAŁ MI ZGINĄĆ
— Niebo to stan nieskończonego szczęścia w pełnym zjednoczeniu z Bogiem, to życie w Życiu Bożym, udział w nim: aktywny, świadomy, niezmiernie nasycony, bogaty; to wymiana miłości, która ze strony człowieka ma możność wzrostu nieskończonego. W niebie jest tylko kierunek dośrodkowy — ku Niemu, w pełni świadomości, z pełnią pragnienia. Niebo to nie bramy ani forteca. To my jesteśmy fortecami, każdy — sobie. To od nas zależy otwarcie bram, zburzenie murów, którymi oddzieliliśmy się. Jeśli już na ziemi zrobimy to, zwalimy przeszkodę, która „nie pozwala” Bogu zbliżyć się do nas, wówczas On może nas kochać (tak jak sam tego pragnie); a jeśli da się Bogu tę możność, o resztę już można być spokojnym.
Po pierwsze mamy tu kolejne potwierdzenie tego, że niebo, to stan, a nie miejsce – stan (…) w pełnym zjednoczeniu z Bogiem. I dalej to wymiana miłości, która ze strony człowieka ma możność wzrostu nieskończonego. A następnie przepiękne zdanie: W niebie jest tylko kierunek dośrodkowy – ku Niemu, w pełni świadomości, z pełnią pragnienia. Wielokrotnie podkreślałem, że tu możemy mieć jedynie przeczucie, iż naszym zadaniem jest to, by nauczyć się kochać, a wszystko po to, móc się w pełni zjednoczyć z Bogiem – gdy już będziemy po tamtej stronie stanie się to dla każdego z nas oczywistością. Dokładnie to samo mówi nam Bartek.
Ale mówi jeszcze coś, co nie wymaga już żadnego komentarza: To od nas zależy otwarcie bram, zburzenie murów, którymi oddzieliliśmy się. Jeśli już na ziemi zrobimy to, zwalimy przeszkodę, która „nie pozwala” Bogu zbliżyć się do nas, wówczas On może nas kochać (tak jak sam tego pragnie); a jeśli da się Bogu tę możność, o resztę już można być spokojnym.